mojacukrzyca.org

Moja Cukrzyca (mojacukrzyca.org)

czwartek, 29 października 2009

Krajoznawcza Odznaka Miasta Sosnowca - stopień srebrny

Krajoznawcza Odznaka Miasta Sosnowca ( KOMS ) została ustanowiona przez PTTK O/Sosnowiec wraz z Miastem Sosnowiec na 100-lecie nadania praw miejskich w 2002 r. Celem ustanowienia odznaki jest jak się wydaje m.in. popularyzacja Sosnowca, jego wielokulturowego dziedzictwa oraz ciekawej historii. Odznaka ma dwa stopnie, srebrny i złoty, a zgodnie z regulaminem w ciągu jednego roku kalendarzowego można zdobyć tylko jeden stopień. Do zdobycia stopnia złotego wymagane jest posiadanie odznaki stopnia srebrnego. By zdobyć każdy ze stopni należy zwiedzić - i owo zwiedzanie potwierdzić w odpowiedniej książeczce – wskazane w miejsca. I tak stopień srebrny wymaga zwiedzenia: Zamku Sieleckiego, Bazyliki Katedralnej, Cerkwi prawosławnej, kościoła kolejowego oraz kościoła ewangelickiego, Pałacu Dietla, dworca kolejowego, Teatru Zagłębia, ulicy Małachowskiego i miejsc związanych z Janem Kiepurą. Zatem do rzeczy:

Sosnowieckie Centrum Sztuki mieszczące się w Zamku Sieleckim na swojej internetowej witrynie chwali się historią z zamierzchłej, bo XIV wiecznej przeszłości, ale prawdziwa historyczna wiedza o tym czasie jest niewielka i dotyczy oczywiście dóbr ziemskich. Zamek został przebudowany w 1620 r. nadając mu kształt czworoboku, z którego do dziś pozostały trzy boki. W II-giej połowie XIX wieku zamek kupił hr.Renard, a po remoncie budowla przybrała postać pałacu ( wyburzono m.in. jedno skrzydło ) i jak cały majątek rozwijała się. Po II-giej wojnie światowej zamek stał się własnością państwową, a w 1994 r. przejęło go miasto. Jest to niewątpliwie jeden ze starszych istniejących obecnie i użytkowanych obiektów na terenie miasta.

Pałac Dietla jest budynkiem powstałym w końcu XIX wieku, wybudowanym dla rodziny saksońskich przemysłowców Dietlów i jako siedziba rodowa funkcjonował do 1945 r. W powojennej przeszłości, w budynku miała siedzibę m.in. sosnowiecka szkoła muzyczna, obecnie od końca XX wieku budynek jest znowu własnością prywatną. Nowy właściciel prowadzi obecnie w budynku prace konserwatorskie i renowacyjne, budynek jest w znacznej części dobrze zachowany, pozostał m.in. pokój łaziebny. Budynek normalnie jest niedostępny dla „publiczności”.

Zdjęcia zamku i pałacu Dietla można zobaczyć tu:
Sosnowiec ( Miasto gra )


Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny została zbudowana w latach 1893 - 1901, a poświęcono ją w 1899 r. i od tego czasu jest tu parafia. To jeden z najokazalszych sosnowieckich kościołów, od 1992 r. pełniąca funkcję katedry w związku z powołaniem diecezji sosnowieckiej i jest siedzibą biskupa. Dawna plebania jest obecnie domem biskupim. Zwiedzanie katedry jest delikatnie ujmując trudne, bo poza mszami kościół jest zamknięty.

Kościół kolejowy, a właściwie rzymskokatolicka parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, jak głosi strona parafii – najstarszy, położony w centrum miasta kościół erygowany w 1862 r.. Na terenie kościoła możemy zobaczyć też groty o religijnym charakterze. Obecnie obok kościółka ( bo tak naprawdę jest niewielki ) wznosi się plebania, budynek większy niż kościół. Samego kościoła poza mszami również nie da się zwiedzić – jest zamknięty.

Dworzec kolejowy to neoklasycystyczny - nie wiem co to znaczy :( - budynek użyteczności publicznej pochodzący z 1859 r. Pomimo upływu 250 lat fasada budynku pozostała prawie niezmieniona, wnętrze natomiast podlegało dziejowym zmianom ( pamiętam hol, bar i kasy z lat 70-tych i 80-tych XX wieku ), ostatnia duża zmiana wyglądu jest związana z przebudową patelni, powstaniem galerii handlowej i przebiciem tunelu łączącego obecnie ul. Kilińskiego z Placem Stulecia. Czasy największej świetności dworca to oczywiście okres zaborów, wtedy funkcjonował on jako stacja graniczna ( granica imperium Romanowów, dalej były już Prusy ). Można tez śmiało twierdzić, iż budowa dworca położyła podwaliny pod późniejszy rozwój miasta, zapewniając nie tylko komunikację osobową z Cesarstwem Rosyjskim, ale też z Cesarstwem Niemieckim oraz dogodną komunikację towarową dla zbytu produkcji przemysłu włókienniczego, ciężkiego i wydobywczego.

Obok dworca kolejowego, na wysokości kościółka ( kolejowego ) zaczyna się ulica Małachowskiego, na której rogu – przy skrzyżowaniu z ul. 3 Maja i al. Zwycięstwa stoi bardzo charakterystyczny budynek mieszkalny, na parterze którego w przeszłości była kawiarnia Urocza. Idąc dalej ul. Małachowskiego mijamy pochodzący jeszcze z okresu zaborów budynek dawnego Banku Handlowego obecnie użytkowany w części przez Urząd Miejski ( a w nie tak dawnej przeszłości pogotowie ratunkowe ) a w części przez banki ( obecnie PKO „z żubrem” ). Dalej mijamy zbudowane w różnym okresie, prawdopodobnie w okresie międzywojennym kamienice, ul. Targową i znów bank, tym razem dawny Bank Polski ( obecnie ING Bank Śląski S.A. ). Nieco dalej, administracyjnie przy ul. Modrzejowskiej mieści się nowy budynek kina Helios. W tym miejscu były kiedyś ( tego dobrze nie pamiętam ) hale targowe, a przy ul. Małachowskiego stał stary, kamienny „czworak”.

Teatr Zagłębia zbudowano w końcu XIX wieku ( w okresie późniejszym budynek był przebudowywany ) jako 6 teatr na ziemiach polskich. Do chwili obecnej spektakle teatru bawią i uczą sosnowieckich mieszczan pozwalając im na bliskie obcowanie z kulturą.

Jana Kiepurę zwą chłopakiem z Sosnowca. Prawdą jest, że ten wielki tenor urodził się w sosnowieckiej Pogoni ( przy ul. Majowej ) tu też rozpoczął występy sceniczne. Jego związki z Sosnowcem są równie niezauważalne jak Poli Negri, równie jak on znanej Polki, przez krótki czas ( w 1919 r. ) mieszkającej w Sosnowcu ( na ul. Kołłątaja ). Zarówno Jan Kiepura jak i Pola Negri nigdy nie wypowiadali się na temat swoich związków z Sosnowcem. Dla większości Polaków a pewnie i mieszkańców Sosnowca w wieku powyżej 30-tki postacią kojarzoną z Sosnowcem jest natomiast Edward Gierek, pochowany zresztą na zagórskim cmentarzu.

Zdjęcia katedry, kościoła kolejowego, dworca kolejowego, ul. Małachowskiego, Teatru Zagłębia i miejsc związanych z J.Kiepurą można zobaczyć tu:
Sosnowiec ( KOMS i inne ciekawe miejsca )


Powstanie organizmu miejskiego w Sosnowcu wiąże się z napływem ludności o różnym pochodzeniu narodowym, a w konsekwencji – odmiennej wyznaniowo. Jakkolwiek najwięcej było katolików, to znaczną część mieszkańców stanowili wyznawcy prawosławia, ewangelicy i żydzi ( inne wyznania reprezentowane były przez znacznie mniejsze grupy ludności ). Konsekwencją takiego składu ludności rozrastającego się miasta były właściwe nekropolie ( zostaną opisane odrębnie ) i świątynie. W okresie międzywojennym w Sosnowcu funkcjonowały pierwotnie nie mniej niż trzy cerkwie ( do dziś pozostała jedna, pw. Św. Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii ), kościół ewangelicki, synagoga oraz kilka kościołów katolickich. Wskutek działań wojennych oraz przemian politycznych pozostał kościół ewangelicki, cerkiew i kilkanaście kościołów katolickich oraz instytucje religijne pomniejszych wyznań. Cerkiew powstała w końcu XIX wieku ( tak jak wszystko co naprawdę stare w Sosnowcu ) a kościół ewangelicki powstał ze starej hali fabrycznej w tym samym czasie. Zarówno kościół ewangelicki jak i cerkiew prawosławna są obecnie zabytkami i na pewno można je obejrzeć … z zewnątrz, choć cerkiew jest udostępniana zwiedzającym w każdą niedzielę i święta przed nabożeństwami. W stosunku do katolickich zabytków jest zatem pewien postęp, tym bardziej, iż proboszcz chętnie udziela informacji, można też poprosić o możliwość zrobienia zdjęć wewnątrz cerkwi. Pewną ciekawostką jest zasięg terytorialny parafii prawosławnej sięgający aż Opolszczyzny.

Zdjęcia cerkwi prawosławnej kościoła ewangelickiego można zobaczyć tu:
Sosnowiec ( Miasto gra ) - trasa sakralna



Potwierdzenie zwiedzania teoretycznie powinno mieć charakter standardowej pieczątki. Pamiętajmy jednak, iż większość obiektów to zarówno muzea ( np. Zamek Sielecki ), jak i obiekty użytkowane po dzień dzisiejszy zgodnie z ich przeznaczeniem ( Dw. PKP, Teatr Zagłębia ) oraz ogólnodostępne miejsca ( np. związane z J. Kiepurą ). Uzyskanie standardowego, poprzez odcisk pieczątki, potwierdzenia zwiedzania obiektu jest czasami wręcz obiektywnie niemożliwe, a czasami dla znacznie utrudnione – tym bardziej dla „innostrańców” . Proponuję zatem rozważyć uznanie zwiedzania za potwierdzone także w inny powszechnie dostępny sposób, choćby poprzez przedstawienie zdjęć, czy to w tradycyjnej formie lub cyfrowych ( pliki „jpeg” ). Zdjęcia cyfrowe zawierają wszak tzw. dane „exif” umożliwiające identyfikację m.in. aparatu fotograficznego i daty wykonania. Nigdy przecież PTTK w Sosnowcu ( organ weryfikujący i przyznający KOMS ) nie będzie miał pewności, czy pieczątka w książeczce została uzyskana przez osobę książeczkę przedstawiająca, zatem przedstawienie zdjęcia jest równie wiarygodne. Wszyscy ( albo znakomita większość ) starający się o Krajoznawczą Odznakę Miasta Sosnowca to osoby realizujący swe pasje, zainteresowania, a z posiadaniem odznaki nie wiążą się przecież żadne przywileje.


O tym, czy moje zwiedzanie pozytywnie zweryfikowano napiszę w post scriptum :)

Brak komentarzy: